YÖNETSEL FONKSİYONLAR NEDİR VE DEHB’DEKİ GÖREVLERİ NELERDİR?


Yönetsel fonksiyonlar verilen bir amacı elde etmek için davranışımızı kontrol etme ve düzenlememizi sağlayan bilişsel süreçler olarak tanımlanır.
DEHB’de, beyinde yönetsel fonksiyonların aktive edilmesi veya edilememesi, özellikle engelleme yapabilme ve cevaba dökebilmeye yönelik aksaklıklar oluşur. Bu aksaklık başlıca dört adet yönetsel kapasiteyi etkiler:
• Sözlü olmayan çalışma hafızası: Geriye bakabilmek ve önceki eylemler ve sonuçları ile ilgili görsel bilgiyi görebilmek ve telafi edebilmek için gereklidir. Kendilik farkındalığı, zaman ve mekan algısı kullanımını ifade eder.
• Sözlü çalışma hafızası: Eylemimizi düzenlememize yardımcı olan kendi talimatlarımızı uygulamamızı ve yansıtmamızı sağlayan beynimizin sesidir.
• Duygusal kendini ayarlama: Duygularımızı kontrol etme, ayarlama ve yönetebilmek için gereklidir. Motivasyon ayarlamasını içerir.
• Eyleme yönelik planlama ve problem çözme: Amaca yönlendirilmiş yenilik kapasitesi, cevabı planlama ve en iyisini seçme, problem çözme, sorunlarla yüzleşme, hayatı planlama ve gelecek hakkında düşünmeyi kapsar.